Onderwijs is essentieel… PUNT
klik hier voor de video Onderwijs is essentieel PUNT.
Onderwijs is iets anders dan voorbereiden op de arbeidsmarkt of problemen oplossen die ontstaan in de maatschappij als gevolg van onevenwicht en missmatches. De druk vanuit overheden stijgt om iets te doen aan co2 uitstoot. Het spijt me zeer, maar daar is meer voor nodig dan een “appje” of met de fiets naar school… Het vraagt dat onderwijs terug keert naar zijn taak, kinderen en volwassenen helpen te worden wie ze kunnen zijn, kritische en zelfdenkende burgers. Dat houdt in dat ze niet zomaar om het even wat leren maar dat onderwijzers, op enig moment, leerlingen in contact brengen met die dingen die hen als mens en hun gemeenschap als context verder brengt, hen beter leert omgaan met de omstandigheden die zich aandienen. Een systemische definitie van ‘leren’ : wanneer men het systeem verstoort kan het leren. Of het leert wat men bedoelde dat het systeem zou leren … daarvoor bestaat geen garantie. Gerd Biesta heeft er een boek aan gewijd, het prachtige risico van onderwijs.
Wat jongeren en mensen bijvoorbeeld kunnen leren is omgaan met ‘aanstootgevende’ zaken. In de wereld van vandaag duldt men dat veel minder. Wanneer men het systeem verstoort gaat het nog al eens in defensieve of zelfs agressieve modus. Dat heeft voor gevolg dat verstoren niet meer mag, het hebben van een mening, het uiten van een waardeoordeel niet langer kan, in de naam van respect en tolerantie. Nochtans is het de basis van democratie en ook van democratisch onderwijs. Vanaf zeer jonge leeftijd kunnen kinderen leren HOE zich uit te drukken, een mening te formuleren, zelfs een afwijkende mening te formuleren (een andere weg naar een even juiste oplossing). Kennan Malik van wie ik een artikel las in Knack tijdens de zomer stelt het zo: “Ik denk dat het onvermijdelijk en belangrijk is dat mensen in staat zijn aanstoot te geven aan anderen zonder te hoeven vrezen voor vervolging. De grens moet liggen bij de directe oproep tot geweld. Iedere maatschappelijke vooruitgang kan alleen worden bereikt door vroeg of laat de gevoeligheid van anderen te kwetsen. Het recht op vrije meningsuiting is belangrijk omdat het een permanente uitdaging biedt aan zaken die zogenaamd ‘buiten kijf’ staan.” Wat vanzelfsprekend is wordt niet langer besproken. “… het idee dat er iets is wat je niet mag zeggen, werkt altijd meer in het voordeel van mensen met invloed. Voor hen is het wel zo prettig dat bepaalde zaken niet mogen worden betwijfeld, want zo houden zij hun machtspositie. … we beperken de mogelijkheden van de kwetsbare groepen om de overheersende klasse en de dominante ideeën ter discussie te stellen.”
In een gesprek met mensen uit het onderwijs kwam dit eveneens ter sprake in het kader van de vaste benoeming; een ‘institutie’ ingesteld om vastbenoemde ambtenaren te beschermen en hen de mogelijkheid te geven te zeggen wat ze nodig vinden. Vaste benoeming als bescherming, niet als hangmat. Elke vorm van goedheid creëert ook mogelijkheden tot misbruik – wat geen reden mag zijn om dan maar op te houden met goed te zijn. Wel om het gesprek aan te gaan en te kijken hoe we tot een situatie kunnen komen die recht doet aan de persoon, aan zijn context en aan de maatschappij/de wereld.
SYSTEEMDENKEN 
Recente reacties